Toplum 5.0 ve Dijital Dönüşümün Topluma Kazandırdıkları
Her şeyin daha akıllısının ve daha teknolojiğinin konuşulduğu hatta kullanıldığı günümüz de elbette toplumunda süper akıllısını konuşacağız! “Süper akıllı toplum” olarak tanımlayabileceğimiz toplum 5.0 dijitalleşmeyi iliklerine kadar hisseden ve yapay zeka ile zeka yarıştıran bir toplum modeli olarak tanımlanabilir. Toplum 5.0 nedir? Toplum 5.0’ın tarihsel gelişimi nasıl olmuştur? Dijital dönüşümün topluma kazandırdıkları nelerdir?
Endüstri 4.0, Web 3.0, Pazarlama 3.0 derken şimdi de karşımıza Toplum 5.0 çıktı. Toplum 5.0 nedir diye soracak olursanız şöyle açıklayalım:
Makine eve robotlarla daha samimi ilişkiler kuran ve yapay zeka teknolojileriyle büyümeyi amaçlayan toplumlara “süper akıllı toplum” deniyor. Bu modelin adı ise Toplum 0.5! Modelin merkezinde insan ve yaşam kalitesi yer alıyor. İdeali ise teknolojik yenilikleri topluma en verimli şekilde entegre etmek, toplumsal sorunlara çözüm üretmek ve teknolojiyi insanların çıkarları doğrultusunda kullanarak toplumun refah seviyesini artırmak var.
Toplum 5.0’ın tarihsel gelişimi nasıl olmuştur?
Her kavramın tarihsel bir gelişim süreci olduğunu göz ardı etmemek lazım. Toplum modellerinin de öyle elbette... Toplum 5.0’a erişene kadar geçirilen evreler var:
Toplum 1.0, 2.0, 3.0 ve günümüzde hala geçerliliğini koruyan ve bilgi toplumu olarak da anılan Toplum 4.0. Gelin şimdi bu modellere tek tek bakalım.
Avcı Toplayıcı Toplum, Toplum 1.0: Tabiat ile uyum içerisinde yaşayan avcı toplayıcı insanları bu modelle açıklayabiliriz. MÖ yaklaşık 13.000’e kadar insanlar küçük topluluklar ya da kabileler biçiminde avcılık, balıkçılık yaparak ve bitkileri doğadan toplayarak yaşamlarını sürdürdüler. Bu toplum yapısında insanların ihtiyaçları avcılık aletleri, tuzaklar ve pişirme cihazlarıyla sınır olduğundan zengin-fakir gibi ayrım da söz konusu değildi.
Tarım Toplumu, Toplum 2.0: Tarım toplumu M.Ö 13.000 ila M.S 1700’lü yılların sonuna varan süreçte tarımsal üretime ulus inşasına dayalı toplum yapısını açıklıyor. Tarıma dayalı bir ekonomiyle işleyen Toplum 2.0 modelinde refah seviyesi ekin yetiştiriciliğine bağlı olarak açıklanıyor. Yerleşik hayata geçiş hayvancılık ve hayvanların evcilleştirilmesi bu toplum modelinin en belirgin ve önemli olayları.
Sanayi Toplumu, Toplum 3.0: Sanayi Devrimi ile birlikte toplumsal dönüşüm ve yeni hareketler ortaya çıktı. Özellikle seri üretim toplumların yapısından ciddi değişiklikleri meydana getirdi. Sanayi toplumu kavramı, İngiltere’de 1700’lerin ikinci yarısında başlayarak, 1800’lerin başına dek gerçekleşen endüstrileşme süreciyle sürecin toplumsal yaşamda meydana getirdiği değişimler neticesinde kullanılmaya başlandı. Bu değişimleri fabrika üretimlerinin başlaması, iş bölümünün artması, kentleşmenin artması, burjuvazinin saygınlık kazanması olarak sıralayabiliriz.
Bilgi Toplumu, Toplum 4.0: Bilgi paylaşımıyla katma değer sağlayan bir toplum modeli olarak karşımıza Toplum 4.0 çıkıyor. Bilişim teknolojilerinin gelişmesiyle bilgiyi yaratan, kullanan ve saklayan cihazlara odaklanıldı.
Süper Akıllı Toplum, Toplum 5.0’ın getirdiği yenilikler:
Dijital dönüşümün topluma kazandırdığı ve değişim yaratan pek çok önemli konu var. Bu kazanımları ve değişimleri şu şekilde maddeleyebiliriz:
- Gerçek dünya ile sanal dünya iç içe geçti.
- Operasyonel verimlilik arttı.
- Hayatın her alanında ve özellikle iş süreçlerinde daha hızlı aksiyon almak mümkün hale geldi.
- Analiz yetisi arttı ve bu durum iş süreçlerindeki verimin yükselmesini sağladı.
- Kurumsal hafıza güçlendi. Yani şirketler geçmiş verilerine çok daha kolay bir şekilde erişim sağlayabilir hale geldi.
- Tüm verilerin tüm tabanda saklanabilmesi hataların tekrarlanma olasığını azalttı ve sürdürülebilirlik öne çıktı.