Dünyanın İlk Bilgisayar Programcıları

1- Charles Babbage

Charles Babbage; analitik filozof, matematikçi ve makine mühendisi gibi unvanlara sahiptir. John Herschel, George Peacock ile birlikte analitik topluluğunun kurucuları arasında bulunan Charles Babbage, mekanik olarak çalışabildiği daha sonraları kanıtlanan bir hesap makinesi geliştirmiştir. Bir Proto-bilgisayar bilimcisi olan babbage, günümüz bilgisayarlarının geliştirilmesine büyük katkılar sağlamıştır. Yaşadığı dönemlerde üzerinde çalıştığı hesap makinesine kendisini adayan babbage, bu projesiyle insan hatalarını en az düzeye indirmeyi amaçlamıştır.

Fonksiyon değerlerinin hesaplanmasını sağlayan ‘’Fark Makinesi’’ Babbage tarafından 1822 yılında yapılmaya başlanmış, 1991 yılında babbagenin özgün tasarımlarına bağlı olarak geliştirilen makine tamamlanarak kusursuz bir şekilde çalıştırılmıştır. Babbage, fark makinesi tasarımının sonrasında onunla birlikte çalışabilecek değişen sütun ve satır özelliklerinde bir çıktı formatı da programlamıştır. Babbage Çözümleyici (analitik) makine adını verdiği ve dijital bilgisayarların ilk örneği olan cihazın tasarımını 1830’lu yıllarda gerçekleştirmiştir. Çözümleyici makinelerin çalışma prensibini de delikli kartlarda gelen konutlara göre aritmetik işlemlerin yapılabilmesi olarak açıklamıştır. 1830 yılında tasarlanan bu makine ne yazık ki hiçbir zaman tamamlanamamıştır.

2- Ada Lovelace

Matematikçi ve yazar unvanlarına sahip olan Ada, Charles Babbage’nin asistanlarından biridir. Babbage’nin motor tasarımını anlayan az sayıda kişi arasında bulunan Lovelace, Babbage’nin planlarını düzeltmek ve projelerine İngiliz hükümetinden fon sağlamak görevlerini üstlenmiştir. Analitik makinenin kamuoyuna sunumunu da üstlenen Ada Lovelage, 1843 yılında analitik makinede kullanılmak üzere bir temel program yazmak suretiyle ilk bilgisayar programcısı unvanını kazandı.

Günümüzde kullanılan dijital bilgisayarların geliştirilmesinde de önemli katkılara sahip olan Lomelere; 1840 yılında yayımladığı makalelerde ağır makinelerin işletimi, grafiklerin yeniden düzenlenmesi ve müzik yapmak ile ilgili birçok farklı konuda görüş belirtmiştir. ABD savunma bakanlığı tarafından 1980 yılında oluşturulan bilgisayar dili, Lovelance onuruna ‘’ADA’ ’adı verilerek kullanıma sunulmuştur.

3- Herman Hollerith

Jacquard tezgâhı düzenini 1889 yılında bilgisayarlara uygulayan Hollerith, bu girişimiyle ABD nüfus sayımını daha hızlı yapabilmenin yollarını arıyordu. Babbage tarafından tasarlanan delikli kartları makineye yön vermek fikriyle kullanılması yönteminden farklı olarak sonuçların mekanik olarak destekleneceği makinede kartların veri bilgisini depolamak amacıyla kullanılabileceği bir teknik geliştirdi. Yöntemin çalışma prensibi ise bir karttaki her yumrulun bir sayıyı temsil etmesi, iki yumruk kombinasyonun bir harfi göstermesiydi. Kullanılan bu yöntemle, her kartta 80 farklı değişkeni kaydetmek mümkün olabiliyordu. Bu yöntemin kullanıldığı seçimler, 10 yıl gibi bir sürede yapılabilen nüfus sayımının 6 hafta içerisinde tamamlamasına olanak sağladı. Bu yöntem sayesinde hem süre kısaldı hem de delgi kartlarının veri depolamak amacıyla kullanılması sağlanarak hesaplamalarda insan hatası sebebiyle oluşan olumsuzlukların azaltılması mümkün hale geldi. 1896 yılında Tabulating Machine Company’yi kuran Hollerith, Punch kartı okuyucusunu iş dünyasının kullanımına sundu. Kurduğu şirket bir dizi birleşme sonrasında IBM ( İnternational Business Machines) oldu.

4- Konrad Zuse

Plankalkül adını taşıyan ilk algoritmik programlama dilini geliştiren Zuse, bu projesinde genel problemlerin çözümü için teorik ön koşul yaratmayı planlamıştır. Dünyanın ilk ikili dijital bilgisayarı olarak bilinen Z1, Konrad Zuse tarafından geliştirilmiştir. İlk işlevsel programla kontrol edilen elektromanyetik dijital bilgisayar olan Z3’ü tamamlayan Zuse bu projesini 1941 yılında tamamlamıştır. Uçak füzeleri ve uçak tasarlamak amacıyla Z3’ü geliştiren Zuse, hayatı boyunca güçlü bilgisayarlar üretmek için yoğun çaba göstermiştir. II. Dünya Savaşı sonrasında, Zuse tarafından yaratılan icatlardan sadece Z4 kurtarılabilmiştir. Savaş dönemlerinde kullanılmak üzere İngilizlerin Alman mesajlarını çözebilmeleri amacıyla Colossus, sadece gizli mesajların çözümünde kullanılmak amacıyla tasarlandığı için kısıtlı bir etki alanına sahip olmuştur.

5- John von Neumann

1940’lı yıllarda ortaya koyduğu bilgisayar dillerinin gelişimini önemli ölçüde etkileyen kavramlar, John von Neumanın fark edilmesini sağlamıştır. Elektronik Ayrık Değişkenli Otomatik Bilgisayarı tasarlayan kişi olan Neumann, 1945 yılında Depolamış Bellek tekniğinin yanı sıra Koşullu Kontrol adı verilen ve bilgisayarın hangi noktada durdurulması ve yeniden başlatılmasını sağlayan sistemi bularak bilgisayar programlamasında çok yönlülüğün önünü açmıştır. Tüm bunların yanı sıra, bilgisayar fonksiyonlarının tek kaynaktan yönetilmesini olanaklı kılan merkezi işlem birimini de John von Neumann ortaya çıkarmıştır.

6- Vannevar Bush, John V. Atanasoff& Clifford Berry

Vannevar Bush karmaşık denklemleri çözebilmesine rağmen hantal bir yapıya sahip olan ve diferansiyel denklemleri çözmek adına ürettiği hesap makinasını 1931 yılında geliştirdi. Yüzlerce dişli ve milden oluşan makine bu haliyle beklentileri karşılayacak düzeyde değildi. Iowa Devlet Üniversitesinde profesör olarak görev yapan John V. Atanasoff ve yüksek lisans öğrencisi olan Clifford Berry, Bush tarafından tasarımı yapılan makinedeki yoğunluğu ortadan kaldırmak adına, Boole cebirini bilgisayar devresini uygulamak suretiyle bir bilgisayar geliştirdiler. Böylece ilk elektronik bilgisayar 1940 yılında ortaya çıkmış oldu.

7- Claude Shannon

İnsanlarla makineler arasındaki iletişimin teorik sınırlarının temellerinin açıklandığı Matematiksel İletişim Kuramını yazan Matematikçi Claude Shanoon,  bu çalışmanın bir parçası olarak ‘’bit’’ i temel bilgi ve hesaplama birimi olarak tanımlamıştır.

8- Grace Hopper

   Bilgisayarlara sayılarla değil, harflerle talimat verilmesini sağlayan A-0 programını tamamlayan Hopper, matematikçidir.  İlk modern derleyiciyi geliştiren Hopper, ayrıca COBOL programlama dilini de geliştiren bilim insanıdır. Hopper, Debugging olarak adlandırılan programın hatalardan temizlenmesi konseptini de ilk kez kullanan kişidir.

9- John Backus

IBM şirketinin ilk büyük ölçekli bilgisayarı olarak bilinen IBM 701 için SpeedCode’u tamamlamış olan John Backus, program yazmak için kullanılan süreyi büyük ölçüde kısaltmayı başarmıştır. Günümüzde hâlâ kullanılan IBM FORTRAN projesini 1957 yılında tamamlayan Backus, Fortran projesinin lideri konumunda yer alarak tarihin en popüler bilimsel programlama dilinin yazılması için yapılan çalışmaları yürütmüştür.

10- Hovard H Aiken

1944 yılında Harvard mühendisi olarak IBM şirketinde çalışmaya başlayan Aiken, ABD deniz kuvvetlerinde kullanılmak üzere balistik çizelgeler oluşturmak amacıyla tamamen elektronik tasarım olan bir hesap makinesi üretmiştir. Mark I olarak adlandırılan bilgisayarda mekanik parçalar, elektronik sinyaller kullanılmak suretiyle hareket ettirilmiştir. Hesaplama sıraları değişmeyen ve yavaş yavaş çalışan bilgisayar, basit aritmetik işlemleri çözebildiği gibi daha karmaşık olan denklemlerin çözümünde de başarılı oluyordu. 2. Dünya savaşı sırasında ABD’de yaşanan diğer bir gelişme de Pennsylvania Üniversitesi ortaklığında üretilen ENIAC adlı bilgisayardı. ENIAC, Mark I bilgisayarından ve Colossus’tan bin kat daha hızlı hesap yapabilen genel amaçlı bir bilgisayardı.