Önbellek manasına gelen cache, internette yapılan işlemlerin bir süreliğine bilgisayar belleğinde kalmasıdır. Bu doğrultuda daha öncesinde giriş yapılan bir sayfaya tekrar girildiğinde sayfa daha kolay ve hızlı yüklenir. Normalde internette bir sayfa ilk kez açıldığında yavaş yüklenir. Ancak sürekli giriş yapılan internet sayfalarında gözle görülür bir hız farkı vardır. Mozilla, Chrome, Explorer gibi tüm tarayıcılarda cache kullanılır. Bu durum bilgisayarda kullanılan uygulamalarda da geçerlidir. Örneğin, Excel programı ilk açıldığında uzun süre beklettiyse ikinci açılışında hemen yüklenir. Bu, bilgisayarın bilgiyi önbelleğinde saklamasıdır. Cache, hızlı ve kolay gerçekleştirilen her işlem için hayati önem taşır.
Cache, yüklenen web sayfasının HMTL sayfalarını, iç görsellerini, dokümanlarını geçici bir süreliğine bellek içine alır. Bunun sonucunda sayfa yeniden ziyaret edilince daha az bir bant genişliği kullanılır. Server’a da daha az istek gönderilmiş olur. Tüm bunlar kullanıcı deneyimlerini iyileştirir.
Web sitesinde bundan yararlanmak isteyenlerin cache oluşturması yapması lazımdır. Bu noktada önemli olan önbelleğin web sitesiyle optimizasyonudur. Örneğin, web sitesi PHP kodlarından meydana gelmişse önbelleğin de PHP kodlar ile uyumlu olması gerekir. Önbelleğin çalışma şekli, halihazırda geçmişteki çalışma şekline göre çok daha efektiftir. Çünkü önceden cache işlemci içinde barınamıyordu ve bu sebeple ana kart ile iletişime geçip veri hızını düşürüyordu. Bu sorun günümüzde büyük ölçüde ortadan kalkmış haldedir. Önce önbellek çekirdeğe yakın konumlandırıldı, sonrasında ise çekirdeğe gömme işi başarı ile sonuçlandı.
Zamanla önbelleğin depolama alanı dolar ve bilgisayarlar yavaşlar. Bu sebeple periyodik olarak önbelleği boşaltmak gerekir. Önbellek temizlemek için Ccleaner gibi uygulamalar kullanılabilir.
Cache Gerekli Midir?
“Cache gerekli midir?” sorusu esasında önbelleğin çalışma mantığıyla açıklanabilir. Kısaca açıklanacak olursa önbelleğe içerik ile erişilir. Bu sebeple önbelleklere “Content Addressable Memory (CAM)” adı da verilmektedir. İçeriği adreslenebilen hafıza manasına gelir. İkinci kez açılacak bir web sitesinin ilkinden daha hızlı çalışması açısından oldukça gereklidir.
Bir web sitesi yüklenemeyecek derecede yavaşsa kullanıcı bunu beklemez. Bu da trafiğin azalmasına sebep olur. Cache, web sitelerinin daha hızlı şekilde yüklenmelerine yardımcı olur. Çünkü verilen ögeler yerel olarak cihazda depolanmış olur.
Web sayfasında çok büyük boyutta resim dosyaları olabilir. Görüntüleri vb. öğeleri önbelleğe alıp yalnızca bir kere indirilmesini sağlamak cache ile mümkündür.
Cache Kullanmanın Avantajları
- Web siteleri ile uygulamaların performansı önemli ölçüde iyileştirilir.
- Bir kaynağın görüntülenmesi için gereken süreyi azaltır.
- HTTP önbelleğini kullanır ve web siteleri daha işlevsel bir hale gelir.
- Web sitesinin önceden kullanılan kaynaklara dair duyarlılığı artar.
- Kullanıcıların bant genişliği kaydedilir ve dosya boyutunda azalma olur.
Düzenli aralıklarla yapılan önbellek temizleme işlemi, cihazların ilk günkü halleri gibi performans göstermeleri açısından oldukça yararlıdır. Çünkü önbellekte saklanan dosyalar içinde gereksiz olan dosyalar bazen gerekli olan dosyalardan daha da fazla yer kaplayabilirler.
Mobil Cihazlarda Önbellek Temizleme Nasıl Yapılır?
Bilgisayarlarda olduğu gibi mobil cihazlar için de cache temizleme işlemi yapılır. Periyodik aralıklarla önbellek temizliği yapılmazsa mobil cihazlar ne yazık ki daha düşük bir performans göstermeye başlayacaktır. Mobil cihazlarda Opera Mini, Safari, Google Chrome, Mozilla Firefox gibi tarayıcıların menüleri içerisinde önbellek temizliği yapılması gerekir.