XML Nedir? Nerelerde Kullanılır?

XML, standardizasyon sağlamak amacıyla kullanılan bir işaret dilidir. İnternet üzerinden veri kullanımı yapan veya alışveriş için kullanılan platfomlar ve sistemler arasındaki verilerin iletişimini standart hale getirmek için tasarlanmıştır. ‘’Genişletilebilir işaretleme dili’’ olarak Türkçeye çevrilen XML, İngilizce eXtensible Markum Language olarak okunur.  Net teknolojisinin çıkış tarihine yakın dönemde çıkması sebebiyle Microsoft tabanlı bir teknoloji zannedilmesine rağmen XML teknolojisi, W3C ( World Wide Web Consortium) tarafından tasarlanmış olan veri iletişim standardı olarak kullanıma sunulmuş bulunmaktadır.

XML Teknolojisini Gerekli Kılan Sebepler

XML standardı teknolojisi henüz ortaya çıkmadığı dönemlerde herhangi bir yazılımda veya veri tabanında kullanılan veriler, başka bir platforma taşınması gerektiğinde birçok sorunla karşı karşıya kalınıyordu. İletilmek istenen veri grubunda bulunan verilerin yapısını, taşınacağı diğer platformdaki yapıya uygun hale getirmek karmaşık süreçler gerektiren yorucu bir uğraştı. Oldukça uzun süren veri taşıma işlemleri sebebiyle sistemler arasındaki veri akışında iletişim sağlıklı yürütülemiyordu. Bunların dışında, tasarlanan bu sistem ve fonksiyonların işlem sonuçlarının başka alanlarda kullanılması da olanaksız hale geliyordu. Tüm bu olumsuzlukları ortadan kaldırılması amacıyla geliştirilen XML teknolojisi sayesinde, sistem ve platformlar arası veri akışı belli bir standart çerçevesinde gerçekleştirilir hale geldi.

XML teknolojisi de, HTML diline benzer özellikler taşır. HTML gibi hiyerarşik bir yapıya sahip olmasına rağmen, HTML den farklı olarak kullanılan etiketlerin kişiler tarafından belirlenmesi mümkün olmaktadır. İsimlendirme konusunda inisiyatifi kullanıcıya bırakan XML, farklı konularda oldukça katı ve kesin kurallara sahip bulunmaktadır. Bir XML dosyası oluşturulmak ihtiyacı duyulduğunda

• XML etiketlerinin hiyerarşik bir yapıda oluşturulması,
• Açılan etiketlerin mutlaka kapatılmış olması gerekir.

    Case Sensitive bir dil olan XML’de etiketlere nitelik atanabilmesi de mümkündür. XML teknolojisi günümüzde veri iletimine ihtiyaç duyulan tüm sistem ve platformlarda kullanılmaktadır.

XML Teknolojisinin Özellikleri

XML teknolojisi; birbirinden farklı tiplerdeki verileri, sahip oldukları orijinal formatlarında tek bir havuzda tutar ve bu verilere kolay, hızlı ve ortamdan bağımsız bir şekilde ulaşabilmeye imkân sağlar. XML, PDF dokümanları, ses, resim, elektronik tablo çıktıları vb. gibi günümüzde kullandığımız verilerin yaklaşık %80’lik bölümünü oluşturan ve ‘’unstuructured’’ ( yapılandırılmamış) olma özellikleri sebebiyle kendi bulundukları medya dışında özelliklerini koruyamayan verilerin, herhangi bir oryantasyona gerek duyulmadan hiyerarşik bir yapıda kullanılabilmesine ve hızlıca sorgulanabilmelerine olanak sağlamaktadır.

Öncelik olarak verilerin farklı sistem ve platformlardan transferini kolaylaştırmayı ve transfer edilen verilerin içerik bilgisiyle korunabilmesini sağlayan XML, içerik ve sunum bilgilerini birbirinden ayırma özelliği ile HTML dilinden farklılaşmaktadır. Genel özellikleri itibarıyla incelendiğinde XML:

• Hem bir dil, hem de bir teknolojidir.
• Dil olarak Markup dilleri yaratmaya yarar.
• Verileri tanımlamak amacıyla üretilmiş bir teknolojidir.
• Verilerin tanımlanmasında herkesçe kullanılan bir standart oluşturmak amacıyla yaratılmıştır.
• Verilerin standart bir şekilde tanımlanması halinde, web de veya birbirinden farklı iki program arasında veri akışını kolaylaştırmaktadır.

XML Teknolojisi Nerelerde Kullanılır?

Günümüzde internet kullanıcılarının birçoğu; internet teknolojisini sadece sosyal medya, oyun ve online alışveriş yapmak olarak algılamaktadır. Profesyoneller dışında hemen hiç kimse oluşturulan bu sitelerin arka taraflarında ne tür işlemler yapıldığını hayal bile edemiyor. Tamamen mükemmel bir ortam olarak görülen bu yapılar, internetin arka planındaki karmaşık sistemler sayesinde kolay kullanılabilir hale geliyor.

Sistemlerin karmaşıklığı bir yana, tüm sistemler sürekli değişikliğe uğruyor veya geliştirilerek eskileri demode hale geliyor. Veri transferini oldukça kolay bir hale dönüştüren internet ortamı, insanlık tarihini değiştiren bir gelişme olarak günümüzde de her geçen gün değişerek gelişiyor. İnternet ortamındaki hızlı dönüşümü sağlayan en önemli unsur olarak da, veri alışverişi görülüyor. İlk dönemlerde manuel olarak yapılması zorunlu olan ve oldukça zor şartlarda gerçekleştirilen veri akışı, günümüzde XML gibi bazı özel teknolojiler sayesinde artık çok daha kolay şartlarda yapılabiliyor.

İnternet programcıları ve yazılımcıların işlerini yaratıldığı dönemden itibaren oldukça kolaylaştıran XML teknolojisi, internetin karışık arka taraflarının daha kolaylaşması adına önemli bir pozisyona sahip bulunuyor. XML dili günümüzün internet dünyasında veri iletişiminin gerekli görüldüğü her alanda kullanılıyor.

• Web siteleri için site haritası oluşturmak.
• Veritabanlarının aktarılması.
• Finansal verilerin toplanması.
• Dosya sistemlerinin düzenlenmesi
• Bilimsel içeriğe sahip dokümanların depolanması.
• Yazılım paketleri içerisindeki bağımlılıkların oluşturulması gibi alanlarda kullanılmaktadır.

XML Teknolojisi İnternetin Omurgasıdır

İnternet teknolojisine vakıf olan yazılım ve programcılar için veri alışverişi, tüm yaptıkları çalışmalar arasında yer alan en temel işlemlerden biridir. İnternet aslında büyük ölçeklerdeki verilerin transferini sağlayan, bu transferi hızlandıran ve kolaylaştıran bir teknoloji olarak tanımlanabilmektedir. Ancak, tasarımcı ve yazılımcıların veri transferini daha kolay ve hızlı bir şekilde gerçekleştirmelerini sağlayan ve tüm web sitelerinin arkasında işleyen XML dili gibi bazı teknolojilerdir.

Uluslararası ve bağımsız bir organizasyon olarak tanınan World Wide Web Consortium (W3C) tarafından tasarımı gerçekleştirilen XML, kullanım ve geliştirme hakları hiçbir ülke tekelinde bulunmadığı için geniş bir ortama yayılarak özgür bir şekilde kullanılabiliyor. Her tür kısıtlamanın ortadan kaldırılmış olması sayesinde kullanıcılar bu alanda her türlü gelişmeyi yapabiliyor. XML dili kullanımı sayesinde, karmaşık işlemleri daha da kolaylaştırarak veri akışını hızlandıran yazılım ve programcılar daha etkili programlama yapabiliyor ve karmaşık verileri standardize edebildikleri bir meta alanına sahip olabiliyor.

Her biri birbirinden farklı kategorilerde yer alan veriler, XML sayesinde kendi formlarını muhafaza etmek suretiyle tek bir alanda tutulabiliyor. İnternet kullanıcıları da bunun sonucu olarak internet üzerinde yer alan çeşitli alan ve kategorideki verilere daha hızı ve kolay ulaşabiliyor. Bu sebeple XML, günümüz internet dünyasının en önemli özelliği olan veri transferi ve paylaşımında sağladığı kolaylıklarla internetin omurgası olarak nitelendiriliyor.

XML teknolojisini kullanmaktaki asıl amaç, bilgisayarlar arasındaki iletişimin iyileştirilmesini sağlamaktır. XML bu konuda iki farklı yoldan katkı sağlar:

1-  İçeriği gösterimden ayırmak ( HTML-XHTML).

2- Uygulamalar arasındaki bilginin doğrudan geçişini sağlamak.

XML yapısı sayesinde kodlanan bilgilerin okunmasını ve anlaşılmasını kolaylaştırır. Bunun sebebi de doğal dile yakın anlamlı etiketlerin insanlar tarafından daha kolay anlaşılabilir olmasıdır. Ayrıca bu etiketler doğal yapıları sayesinde bilgisayarlar tarafından da kolayca işlenebilmektedir. XML’nin bir diğer özelliği de sabit bir etiket kümesinin bulunmaması, kullanıcı tarafından yeni etiket gereksinimlerinde yaratılabilmesidir. XML W3C standardı bir dil olup yazılım liderleri tarafından onaylanmıştır.